Uluslararası faaliyet gösteren şirketlerin karşılaştığı en önemli risklerden biri, çifte vergilendirme ve bunun sonucunda ortaya çıkan vergi uyuşmazlıklarıdır. Vergi idareleri, özellikle transfer fiyatlandırması ve daimi işyeri gibi konularda farklı yorumlar getirerek, aynı gelir üzerinden birden fazla kez vergi alınmasına neden olabilmektedir.
Bu gibi durumlarda, Karşılıklı Anlaşma Usulü (MAP – Mutual Agreement Procedure), devletler arasında yapılan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları (ÇVÖA) kapsamında sunulan etkili bir çözüm mekanizmasıdır.
MAP Nedir?
MAP, bir ülke ile diğer bir ülke arasında imzalanmış çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları kapsamında, mükellefin kendi ülkesindeki yetkili makama başvurarak vergilendirmeyle ilgili ortaya çıkan ihtilafın iki ülkenin idareleri arasında çözülmesini talep etmesidir.
Bu yöntemle, vergilendirme konusunda uluslararası bir uzlaşma sağlanarak mükellef, çifte vergiden veya haksız vergiden korunmuş olur.
MAP Süreci Nasıl İşler?
- Başvuru: Mükellef, ihtilaf doğuran işlem için Türkiye’de Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) başvuru yapar.
- İnceleme: GİB, başvurunun kabul edilebilir olup olmadığını değerlendirir.
- Görüşme ve Müzakere: Türkiye ile diğer devletin vergi idaresi arasında görüşmeler başlar. Bu süreç birkaç ay ile birkaç yıl sürebilir.
- Sonuç: Anlaşmaya varılırsa, mükellefin lehine düzeltme yapılır ve çifte vergilendirme engellenir.
MAP süreci mahkemeye başvuruya alternatif veya tamamlayıcı olabilir. Ancak aynı anda hem yargı hem MAP prosedürü uygulanamaz.
Türkiye’de MAP Uygulaması
- Türkiye, 90’dan fazla Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasına taraf bir ülkedir.
- Bu anlaşmaların çoğunda MAP hükümleri yer almaktadır.
- MAP başvuruları, Vergi Denetim Kurulu veya Gelir İdaresi Başkanlığı Transfer Fiyatlandırması Şube Müdürlüğü aracılığıyla değerlendirilir.
- OECD’nin BEPS 14. Eylem Planı kapsamında Türkiye, MAP uygulamasında zamanında ve etkin çözüm sunma taahhüdü vermiştir.
MAP Ne Zaman Kullanılır?
| Uyuşmazlık Türü | MAP Uygulama Alanı |
| Transfer fiyatlandırması anlaşmazlıkları | Grup içi fiyatlamanın farklı ülkelerce farklı değerlendirilmesi |
| Daimi işyeri yorum farkları | Bir ülkenin daimi işyeri saydığı faaliyetin diğer ülkece sayılmaması |
| Gelirin hangi ülkede vergileneceği | Örneğin temettü, faiz veya royalty gelirlerinin kaynak ülke vs mukim ülke tartışması |
| Çifte vergilendirme durumu | Aynı gelirin iki ülkede vergilendirilmesi |
MAP Başvurusu İçin Süre Sınırlamaları
MAP başvuruları genellikle anlaşmazlığın ortaya çıkmasından itibaren 3 yıl içinde yapılmalıdır.
Bu süre, ilgili ülke ile imzalanan anlaşmanın hükümlerine göre değişiklik gösterebilir.
MAP’in Avantajları
- Yargı yoluna göre daha az maliyetli ve zaman alıcıdır
- Bağımsız ve tarafsız çözüm ortamı sunar
- Çifte vergilendirme riskini ortadan kaldırır
- Çok uluslu şirketler için öngörülebilirlik sağlar
- Uluslararası yatırımlar için vergi güvenliği oluşturur
MAP ile APA (Ön Fiyatlandırma Anlaşması) Arasındaki Fark
| MAP | APA |
| Geçmişe yönelik bir çözüm yoludur | Geleceğe yönelik fiyatlandırma belirlidir |
| İki ülke arasında ihtilaf çözümüne yöneliktir | Tek taraflı veya çok taraflı olabilir |
| Mükellef talebiyle başlatılır | Mükellef ve vergi idaresi ortaklaşa yürütür |
ÖzbekCPA, MAP başvurularınızda ve sürecin tüm aşamalarında profesyonel destek sağlayarak, şirketinizin uluslararası vergi yükümlülüklerinde en uygun çözümleri sunar.
MAP ve diğer uluslararası vergi uyuşmazlıkları konusunda detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
