Türkiye’de transfer fiyatlandırması, küresel ekonomiyle entegre olan ülkelerde vergi uyumunun sağlanması ve vergi kayıplarının önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir. Türkiye, bu alandaki uluslararası gelişmeleri yakından takip ederek kendi iç hukukuna entegre etmiş ve mükelleflere yönelik net düzenlemeler getirmiştir.
Bu yazıda, Türkiye’de transfer fiyatlandırmasının dayandığı hukuki altyapı, ilgili mevzuat ve uluslararası standartlarla olan uyumu ele alınmaktadır.
1. Ana Yasal Dayanak: Kurumlar Vergisi Kanunu
Türkiye’de transfer fiyatlandırmasının temel hukuki dayanağı, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesidir. Bu maddeye göre:
- İlişkili kişiler arasında emsallere aykırı fiyatlarla mal veya hizmet alım/satımı yapılması durumunda, ilgili kazanç tamamen veya kısmen örtülü kazanç dağıtımı sayılır.
- Bu işlemler, emsallere uygunluk ilkesine göre değerlendirilmeli ve uygun yöntemle belgelendirilmelidir.
- Emsalden sapma durumunda, matrah farkı doğar ve bu fark vergiye tabi tutulur.
2. İkincil Düzenlemeler ve Tebliğler
Kurumlar Vergisi Kanunu’na ek olarak, aşağıdaki düzenlemeler de uygulama esaslarını belirlemektedir:
- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)
- Tebliğ Ekleri ve Örnek Uygulamalar
- Vergi Usul Kanunu’nun belge düzenine ilişkin hükümleri
Bu düzenlemeler, mükelleflerin hangi belgeleri hazırlaması gerektiğini, hangi yöntemlerin kullanılabileceğini ve beyan yükümlülüklerini net şekilde açıklamaktadır.
3. Uluslararası Uyum: OECD Rehberi ve BEPS Eylem Planı
Türkiye, OECD üyesi olarak, transfer fiyatlandırmasında OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberini benimsemiş ve iç mevzuatına entegre etmiştir.
Ayrıca, BEPS eylem planı kapsamında:
- Ülke Bazlı Raporlama (CbCR)
- Ana Rapor (Master File)
- Yerel Rapor (Local File)
gibi uluslararası belgeler Türkiye mevzuatına dahil edilmiştir.
4. Belgelendirme Zorunlulukları
Türkiye’de transfer fiyatlandırmasına tabi mükelleflerin hazırlamakla yükümlü olduğu belgeler şunlardır:
- Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu
- Ana Rapor (cirosu 3 milyar TL ve üzeri olan çok uluslu şirket grupları için)
- Yerel Rapor
- Ülke Bazlı Rapor (CbCR) (belirli eşiklerin üzerindeki uluslararası gruplar için)
Bu belgeler, talep edilmesi durumunda Gelir İdaresi Başkanlığı’na sunulmak zorundadır.
5. Uyum Sağlamamanın Sonuçları
Transfer fiyatlandırması kurallarına uyulmaması halinde, mükellefler aşağıdaki yaptırımlarla karşılaşabilir:
- Matrah farkı nedeniyle vergi ziyaı cezası
- Eksik veya geç beyan nedeniyle usulsüzlük cezası
- Belge eksikliği durumunda doğrudan ceza uygulaması
Transfer Fiyatlandırmasında Profesyonel Destek
Sonuç olarak, transfer fiyatlandırması, uluslararası standartlarla uyumlu ve doğru belgelendirme ile yürütülmesi gereken kritik bir alandır. Türkiye’deki mevzuata uyum sağlamak ve olası vergi risklerini en aza indirmek için profesyonel destek almak büyük önem taşır.
Transfer fiyatlandırması konusunda detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle, ÖzbekCPA ile iletişime geçebilirsiniz.
