İçindekiler
ToggleHukuki Dayanak
Vergi incelemeleri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 134 ve devamı maddeleri uyarınca yapılmaktadır.
İncelemeye başlanmadan önce, mükellefin bilgilendirilmesi ve incelemenin çerçevesinin belirlenmesi amacıyla Vergi İnceleme Formu düzenlenir.
Bu uygulama, VUK m.140’ta güvence altına alınan “incelemenin mükellefin iş yerinde yapılması” ve “incelemenin sınırlarının önceden bildirilmesi” ilkeleriyle doğrudan bağlantılıdır.
Formun İçeriği
Vergi İnceleme Formu, aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanır:
- İncelemeyi Yapan Birim ve Görevli Bilgileri
- Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı birimi,
- Vergi müfettişinin adı, soyadı, unvanı, sicil numarası.
- İncelemenin Konusu
- Hangi vergi türü (Gelir, Kurumlar, KDV vb.) için inceleme yapılacağı,
- İncelemenin kapsamı (tam inceleme, sınırlı inceleme, özel amaçlı inceleme).
- İncelemenin Kapsadığı Dönem
- Yıllık hesap dönemi veya geçici vergi dönemleri,
- Hangi yılların ve ayların kapsama alındığı.
- Başlama Tarihi ve Yeri
- İncelemenin hangi tarihte başladığı,
- İş yerinde veya vergi dairesinde yapılacağı.
- Mükellefin Hak ve Yükümlülükleri
- Defter ve belgeleri ibraz yükümlülüğü,
- İnceleme sırasında bilgi alma hakkı,
- Avukat veya mali müşavirden yardım alma hakkı.
Mükellefin Hakları
Vergi İnceleme Formu’nun tebliğiyle birlikte mükellef, aşağıdaki güvencelere sahip olur:
- İncelemenin yalnızca formda belirtilen vergi türü ve dönemlerle sınırlı olması,
- Yetkisiz veya kapsamı belirsiz inceleme yapılmaması,
- İnceleme sürecinde şeffaflığın sağlanması,
- Sonuçta düzenlenecek inceleme raporunun hukuken denetlenebilir hale gelmesi.
Vergi İnceleme Formunun Önemi
- Şeffaflık: Mükellef, hangi vergi türü ve dönem için incelemeye tabi tutulduğunu önceden bilir.
- Hakların Korunması: İnceleme alanı dışında keyfi veya genişletilmiş bir denetim yapılmasının önüne geçilir.
- Usul Güvencesi: Mükellef, defter ve belgelerini hazırlayarak denetime hazır hale gelir, sürecin sağlıklı işlemesi sağlanır.
- Yargısal Denetim: İncelemenin konusu ve kapsamı net olduğundan, olası ihtilaflarda yargı mercilerinde somut dayanak oluşturur.
Vergi İnceleme Formu ile İlgili Dikkat Edilecek Hususlar
- Form, incelemeye başlanmadan önce düzenlenmeli ve mükellefe imza karşılığı tebliğ edilmelidir.
- İnceleme süresince yeni konular tespit edilirse, kapsamın genişletilmesi için ayrıca yeni bir form düzenlenmesi gerekir.
- Mükellef, formda belirtilen sınırların dışında inceleme yapıldığını düşünüyorsa, bu durumu itiraz ve dava konusu edebilir.