Türkiye’de Uluslararası Taşımacılık Kapsamında K.D.V. İadesi ve ATİK Yüklenimi, taşımacılık ve lojistik sektöründe faaliyet gösteren firmalar açısından kritik öneme sahiptir. Uluslararası taşımacılık en genel anlamıyla bir ülkeden başka bir ülkeye ürün taşınmasıdır. Taşımacılık faaliyetlerinin yoğunlukla gerçekleştiği Türkiye’de, bu faaliyetlere uygulanan vergi istisnaları ve iade süreçleri işletmeler için büyük avantaj sağlamaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nda, taşımacılık işlemleri için özel düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler, ihracatçı firmalar ve taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin maliyetlerini düşürerek uluslararası rekabet güçlerini artırmayı hedeflemektedir.
II. Yasal Mevzuat
- 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 14. maddesi ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden istisna edilmiştir.
- İstisna kapsamına;
- Yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye’den geçerek yabancı bir ülkede sona eren,
- Yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye’de sona eren,
- Türkiye’de başlayıp yabancı bir ülkede sona eren taşıma işleri girmektedir.
Ayrıca, Kanunun 32. maddesinde istisna kapsamındaki işlemlere ait fatura ve vesikalarda gösterilen KDV’nin indirilebileceği, indirim yoluyla giderilemeyen KDV’nin ise işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla iade edileceği hükme bağlanmıştır.
III. İstisnanın Uygulanması
KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (II/C-1) bölümünde uluslararası taşımacılık istisnasına ilişkin detaylı açıklamalar yapılmıştır.
Yüklenilen KDV ve İade Hakkı
Tebliğin (IV/A-1.2) bölümünde şu hususlara yer verilmektedir:
- Yüklenilen KDV, iade hakkı doğuran işlemle ilişkilendirilebilen alış ve giderler, genel imal ve genel idare giderleri ile amortismana tabi iktisadi kıymetler (ATİK) için yapılan harcamalara ilişkin KDV’den oluşur.
- İade edilecek KDV tutarı şu kaynaklardan hesaplanır:
a) İşlemin doğrudan girdisini oluşturan mal ve hizmetler,
b) İşlemle ilgili genel giderler (telefon, kırtasiye, ulaşım, konaklama, akaryakıt, elektrik, kira vb.),
c) İşlemde kullanılan ATİK alımları nedeniyle yüklenilen KDV.
Hesaplama yöntemine göre, önce doğrudan girdiler, ardından genel giderler ve son olarak ATİK’lere ilişkin KDV dikkate alınır. İlgisiz giderlere ait KDV, iade hesabına dahil edilmez.
ATİK Yüklenimi
Tebliğin (IV/A-1.3) bölümünde ise ATİK’lere ilişkin özel düzenlemeler yapılmıştır:
- ATİK nedeniyle yüklenilen KDV’den iade hesabına pay verilebilmesi için, ATİK’in iade hakkı doğuran işlemlerde fiilen kullanılması gerekir.
- ATİK’in mükellef tarafından imal edilmesi halinde, aktife alınıp kullanılmaya başlanmasından itibaren yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilebilir.
- Bir vergilendirme döneminde iade konusu yapılabilecek KDV (azami iade edilebilir vergi), o dönemdeki iade hakkı doğuran işlem bedelinin %20’sini (genel KDV oranı) aşamaz.
Not :
- Tüm K.D.V. İade Talepleri K.D.V.’den doğan herhangi bir iade türünü iade talep döneminden sonra takip eden 2. yılın sonuna kadar talep etmelidir.
- Örnek olarak, 2024 / Ocak döneminde K.D.V. İadesi hesaplanan mükellefin 2024 / Temmuz döneminde de K.D.V. İadesi hesaplansın son başvuru tarihi her iki dönem içinde geçerli olmak üzere 31.12.2026’dır.
- Sonuçla, 2023 hesap dönemi ile ilgili K.D.V. İadesi olan mükellefin iade son başvuru tarihi 31.12.2025’dir.
- Bu tarihlerden sonra yapılan başvurular RED edilerek hazineye İntikal edilmektedir.
Uluslararası taşımacılık kapsamında KDV istisnası ve iade süreçleri, özellikle ATİK yüklenimi dikkate alındığında detaylı bir mevzuat bilgisini gerektirmektedir. Yanlış veya eksik uygulamalar, iade taleplerinin reddedilmesine veya mükellefler açısından mali yükümlülüklere yol açabilir.
Bu nedenle süreçlerin profesyonelce yönetilmesi, firmalar için kritik önem taşır.
Uluslararası taşımacılık istisnası ve KDV iade süreçleri hakkında profesyonel destek almak için OzbekCPA adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
