İhracatta KDV İadesinin Esası
Bir diğer adı dışsatım olan ihracat; kısaca Türkiye sınırları dışına mal ve/veya hizmet satılması (teslimi) olarak tanımlanabilir. Söz konusu malların gümrük hattının dışına çıkış tarihi itibarı ile ihracat gerçekleştirilmiş olmaktadır. Gümrük hattı dışına yapılan bu teslimler için KDV Kanunu’nun 11’inci maddesi uyarınca alıcılardan KDV tahsil edilmemektedir. Ancak bu malların üretimi veya edinimi sırasında katlanılan KDV’ler şirketlerin bünyesinde kalmaktadır. İşte şirketlerde yük olarak kalan bu KDV’ler, KDV Kanunu’nun 32’nci maddesi uyarınca vergi dairelerine sunulan bilgi, belge ve raporlarla şirketler tarafından iade olarak alınabilmektedir.
Talep Zamanı ve İade Hakkının Şartı
İhracat işlemleri nedeniyle yüklenilen bu KDV’ler en erken “fiilî ihraç tarihi” olarak adlandırılan, malların gümrük hattından çıkış tarihini içeren ayın KDV beyannamesi ile iade olarak talep edilmesi gerekmektedir.
İade hakkının mümkün olması için ihracat işlemlerine ait satın alınan mal ve hizmetlere ödenen KDV’nin, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den fazla olması gerekmektedir.
Yüklenilen KDV’nin Kapsamı ve Hesaplanması
İade edilecek KDV için ihracat işleminin bünyesine giren KDV’nin hesaplanması gerekmektedir.
İşlemin bünyesine giren KDV, malın üretimi, iktisabı, muhafazası ve teslim ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV’den oluşur.
Yüklenilen KDV, iade hakkı doğuran işlem olan ihracat ile ilişkilendirilebilen:
Direkt malın bünyesine giren giderler
- Üretilerek edinilenler için ilk madde, malzeme, işçilik vb. direkt imal giderleri,
- Ticari olarak alınarak edinilenler için malın alımı için katlanılan direkt alış giderleri.
- Malın bünyesine dolaylı olarak giren giderler
- Üretilerek edinilenler için elektrik/su vb. genel üretim giderleri,
- Üretilerek/ticari olarak alınarak edinilenler için satışa yönelik (reklam, nakliye vb.) giderleri içeren pazarlama–satış giderleri ile yönetimi içeren (büro malzemeleri, muhasebe, temizlik, kira vb.) genel yönetim giderlerini kapsayan genel idare giderleri.
ATİK kaynaklı yüklenim
- Gerek üretim gerekse genel idare için alınarak ihracat için kullanılmış olan Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin (ATİK) KDV’lerinden oluşmaktadır.
Hesaplama ilkesi:
Malın bünyesine direkt giren gider KDV’lerinin tamamı, genel üretim/genel idare ve ATİK için ihracata düşen pay dikkate alınmak suretiyle hesaplama yapılmalıdır.
Söz konusu yüklenim KDV’ler, yukarıda açıklanan sıra ile dikkate alınarak yapılır.
İhracatta KDV İadesi Nasıl Alınır?
İhracat işlemlerine ilişkin KDV’ler; ihracatın gerçekleştiği dönem KDV beyannamesinde talep edilebilir. Aşağıdaki bilgi ve belgelerin vergi dairesine sunulması ile, talep edilen tutarlar vergi dairesinin kontrol ve onayı sonrası nakden veya mahsuben alınabilir.
Hazırlanması gereken bilgi ve belgeler:
- İade Talep Dilekçesi,
- Satış Fatura Listesi,
- Gümrük Beyannamesi Listesi,
- İhracatın beyan edildiği döneme ait İndirilecek KDV Listesi,
- Yüklenilen KDV Listesi,
- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu.
İhracat teslimleri KDV’den istisna olmakla birlikte, üretim/edinim sürecinde yüklenilen KDV’nin doğru tespiti, döneminde beyanı ve eksiksiz belge yönetimi iade sürecinin hızlı ve sorunsuz sonuçlanması için kritiktir.
Özellikle yüklenim kalemlerinin doğru ilişkilendirilmesi, genel gider–ATİK paylaştırması ve fiilî ihraç tarihine göre zamanlama konuları titizlikle ele alınmalıdır.
Not :
- Tüm K.D.V. İade Talepleri K.D.V.’den doğan herhangi bir iade türünü iade talep döneminden sonra takip eden 2. yılın sonuna kadar talep etmelidir.
- Örnek olarak, 2024 / Ocak döneminde K.D.V. İadesi hesaplanan mükellefin 2024 / Temmuz döneminde de K.D.V. İadesi hesaplansın son başvuru tarihi her iki dönem içinde geçerli olmak üzere 31.12.2026’dır.
- Sonuçla, 2023 hesap dönemi ile ilgili K.D.V. İadesi olan mükellefin iade son başvuru tarihi 31.12.2025’dir.
- Bu tarihlerden sonra yapılan başvurular RED edilerek hazineye İntikal edilmektedir.
İhracat iade dosyalarının hazırlanması, yüklenim analizleri, liste ve tabloların oluşturulması ile nakden/mahsuben iade süreçlerinin yönetimi konusunda ÖzbekCPA ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.
