Transfer fiyatlandırması, küresel pazara entegre olmuş ekonomilerde vergi uyumunun sağlanması ve vergi tabanının aşınmasının önlenmesinde hayati bir rol oynamaktadır. Türkiye, bu alandaki uluslararası gelişmeleri yakından takip ederek bunları iç hukuk sistemine dahil etmiş ve vergi mükellefleri için net kurallar ve yükümlülükler getirmiştir.
Bu makale, Türkiye’nin transfer fiyatlandırması çerçevesinin yasal dayanağını, temel düzenlemelerini ve uluslararası uyumunu özetlemektedir.
Birincil Yasal Dayanak: Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. Maddesi
Türkiye’de transfer fiyatlandırmasının temel yasal kaynağı, 2006 yılında yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. Maddesi‘dir.
Bu maddeye göre:
- İlişkili taraflar arasındaki işlemler piyasa koşullarına uygun olarak gerçekleştirilmezse, ortaya çıkan kâr transfer fiyatlandırması yoluyla gizli kâr dağıtımı olarak değerlendirilebilir.
- Bu tür işlemlerin fiyatlandırması piyasa koşullarına uygunluk ilkesine göre yapılmalı ve uygun şekilde belgelendirilmelidir.
- Fiyatlandırma piyasa standartlarından saparsa, vergi matrahı düzeltilebilir ve aradaki fark kurumlar vergisine tabi tutulabilir.
İkincil Düzenlemeler ve Kılavuzlar
Yasaya ek olarak, aşağıdaki düzenlemeler ve kılavuzlar uygulamayı daha ayrıntılı olarak açıklamaktadır:
- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Gizli Kar Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No. 1)
- Tebliğ’e ekli ekler ve pratik örnekler
- Vergi Usul Kanunu‘nun ilgili hükümleri (belgeleme ve raporlama ile ilgili)
Bunlar, Türkiye’deki vergi mükellefleri için gerekli belgeleri, kabul edilebilir yöntemleri ve raporlama yükümlülüklerini açıklığa kavuşturmaktadır.
Uluslararası Uyum: OECD Kılavuzları ve BEPS Eylem Planı
OECD üyesi olan Türkiye, OECD Transfer Fiyatlandırması Kılavuzlarını benimsemiş ve bunları ulusal vergi çerçevesine dahil etmiştir.
BEPS (Vergi Matrahının Aşınması ve Karın Kaydırılması) Eylem Planı kapsamında Türkiye, aşağıdakiler dahil olmak üzere önemli uluslararası belgeleme standartlarını uygulamaya koymuştur:
- Ülke Bazında Raporlama (CbCR)
- Ana Dosya
- Yerel Dosya
Belgeleme Yükümlülükleri
Türkiye’de transfer fiyatlandırması kurallarına tabi vergi mükellefleri, aşağıdaki belgeleri hazırlamak ve saklamakla yükümlüdür:
- Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu
- Ana Dosya (konsolide cirosu 3 milyar TL ve üzeri olan çok uluslu gruplar için)
- Yerel Dosya
- CbCR (Ülke Bazında Rapor) – eşikleri aşan büyük çok uluslu gruplar için
Bu belgeler, talep üzerine Türkiye Gelir İdaresi (GİB)‘ne sunulmalıdır.
Uygunsuzluğun Sonuçları
Türkiye’deki transfer fiyatlandırması kurallarına uymamak aşağıdaki sonuçlara yol açabilir:
- Vergi cezaları gelirlerin eksik beyan edilmesi nedeniyle
- Usul cezaları geç veya hatalı beyanlar nedeniyle
- Doğrudan cezalar eksik belgeler nedeniyle
ÖzbekCPA olarak, tüm süreçlerin Türkiye transfer fiyatlandırması düzenlemelerine tam olarak uygun şekilde yönetilmesini sağlamak için profesyonel destek sağlıyoruz.
İLGİLİ MAKALELER
