Türk Vergi Sistemi ekonominin önemli bir parçasıdır ve 3 ana kategoriye ayrılabilir:
Bireysel Gelir Vergisi ve Kurumlar Gelir Vergisi gibi Gelir Vergileri
Katma Değer Vergisi veya Bankacılık ve Sigorta Muameleleri Vergisi veya Damga Vergisi gibi Harcama Vergileri
Emlak Vergisi veya Veraset ve İntikal Vergisi gibi Varlık Vergileri
Türk Vergi Sistemi kişisel gelir vergisi ve kurumlar vergisi olmak üzere iki temel gelir vergisini içermektedir.
Gerçek kişilerin gelirleri kişisel gelir vergisine tabidir. Gelir, bir kişinin tek bir takvim yılı içinde elde ettiği tüm kazanç ve gelirlerin net tutarı olarak tanımlanır. Bir bireyin geliri, aşağıda sıralanan bir veya daha fazla gelir unsurundan oluşabilir:
-Tarımsal kazançlar
-İşletme karları
– Maaşlar ve ücretler
-Bağımsız kişisel hizmetlerden elde edilen gelir
-Gayrimenkul ve haklardan elde edilen gelirler (kira geliri)
-Taşınır mülklerden elde edilen gelirler (sermaye yatırımlarından elde edilen gelirler)
-Diğer gelir ve kazançlar
Bireysel gelir vergisi oranları %15 ila %40 arasında değişmektedir. 2020 yılı için geçerli olan bireysel gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir:
22.000 TL’ye kadar %15
49.000 TL’ye kadar %20
180.000 TL’ye kadar %27
600.000 TL’ye kadar %35
600.000 TL’den %40 fazla
Gelir Vergisi Kanununda belirtilen gelir unsurlarının kurumlar tarafından elde edilmesi halinde, vergilendirme bu kurumların tüzel kişileri üzerinden de uygulanır. Kanunda tanımlanan kurumlar vergisi mükellefleri şunlardır:
sermaye şirketleri
kooperatifler
Kamu iktisadi teşebbüsleri
Dernek ve vakıflara ait ekonomik işletmeler
Ortak girişimler
Türkiye’de ticari kazançlar üzerinden alınan kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi oranı 2018, 2019 ve 2020 vergi dönemleri için %22’ye; ancak %22 oranını %20’ye kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Türk Vergi Sistemi aşağıda belirtildiği gibi harcamalara ilişkin dört vergi içermektedir.
Genel olarak uygulanan KDV oranları %1, %8 ve %18 olarak belirlenmiştir. Ticari, sınai, tarımsal ve bağımsız mesleki mal ve hizmetler ile ülkeye ithal edilen mal ve hizmetler ile diğer faaliyetler sonucu mal ve hizmet teslimleri KDV’ye tabidir.
Yurt içi alımlarda ve ithalatta ödenecek KDV “girdi KDV’si”, satışlar üzerinden hesaplanıp tahsil edilen KDV ise “çıktı KDV’si” olarak değerlendirilmektedir. Takip eden ayın 20’sine kadar ilgili vergi dairesine verilen KDV beyannamesinde girdi KDV’si çıkış KDV’sinden mahsup edilir. Çıkış KDV’sinin giriş KDV’sinden fazla olması durumunda fazla olan tutar ilgili vergi dairesine ödenir. Aksine, eğer girdi KDV’si çıktı KDV’sini aşarsa, bakiye gelecek aylara aktarılarak gelecekteki çıktı KDV’sinden mahsup edilir. İhracat haricinde fazla girdi KDV’sinin tahsili için nakit iadesi yapılmaz.
Ayrıca yurt dışına gönderilen ödemelerde yerleşik şirketlerin KDV’sini hesaplamasını gerektiren ters KDV mekanizması adı verilen bir mekanizma da bulunmaktadır. Bu mekanizma kapsamında KDV, yabancı şirket adına Türk şirketi tarafından hesaplanarak ilgili vergi dairesine ödenmektedir. Yerel şirket bu KDV’yi girdi KDV’si olarak kabul ediyor ve aynı ayda mahsup ediyor. Bu KDV, nakit akışı etkisi dışında Türk ve yerleşik olmayan şirket için bir vergi yükü oluşturmamaktadır.
2.2. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
Farklı vergi oranlarında ÖTV’ye tabi dört ana ürün grubu bulunmaktadır:
Petrol ürünleri, doğal gaz, yağlama yağı, solventler ve solvent türevleri
Otomobiller ve diğer araçlar, motosikletler, uçaklar, helikopterler, yatlar
Tütün ve tütün ürünleri, alkollü içecekler
Lüks ürünler
ÖTV, her teslimatta uygulanan KDV’den farklı olarak yalnızca bir kez tahsil edilir.
Bankacılık ve sigorta şirketi işlemleri KDV’den muaf olmaya devam etmektedir ancak Bankacılık ve Sigorta Muameleleri Vergisine tabidir. Bu vergi, kredi faizi gibi bankaların elde ettiği gelirlere uygulanır. Genel oran %5 olmasına rağmen bankalar arası mevduat işlemlerine uygulanan faizler gibi bazı işlemlerden %1 oranında vergi alınmaktadır. 2008 yılından bu yana döviz işlemlerinden kaynaklanan satışlardan vergi alınmamaktadır.
Damga vergisi, sözleşmeler, ödenecek senetler, sermaye katkıları, akreditifler, teminat mektupları, mali tablolar ve maaş bordroları dahil olmak üzere çok çeşitli belgelere uygulanır. Damga vergisi, belge değerinin belirli bir yüzdesi olarak %0,189 ile %0,948 arasında değişen oranlarda veya bazı belgeler için sabit fiyat (önceden belirlenmiş bir fiyat) olarak tahsil edilmektedir.
Servet üzerinden alınan üç tür vergi vardır:
Emlak vergileri
Motorlu taşıt vergisi
Veraset ve intikal vergisi
Türkiye’de sahip olunan bina, daire ve araziler %0,1 ile %0,6 arasında değişen oranlarda emlak vergisine tabi olup, bu emlak vergisinin %10’u oranında Taşınmaz Kültür Varlığının Korunmasına Katkı Payı alınmaktadır. Motorlu taşıt vergileri, her yıl taşıtların yaşı ve motor kapasitesine göre değişen sabit tutarlar üzerinden tahsil edilmektedir. Bu arada veraset ve intikal vergileri de %1 ila %30 oranında alınıyor.
KDV Türkiye hakkında bilgi edinmek istiyorsanız burayı tıklayın.
Daha fazla bilgi almak için başka bir web sitemize göz atın.
Copyright © 2024 Özbekçpa Tüm hakları saklıdır